Đại học Thành Đô

Home » Đồng hành cùng 2k7 » Sư phạm Ngữ văn: Truyền cảm hứng văn học, kỹ năng diễn đạt

Sư phạm Ngữ văn: Truyền cảm hứng văn học, kỹ năng diễn đạt

01/07/2025

Ngành Sư phạm Ngữ văn đầy sức hút và có vai trò then chốt trong việc không chỉ dạy chữ mà còn nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển ngôn ngữ và tư duy cảm thụ cho học sinh. Giáo viên Ngữ văn là người khơi gợi tình yêu văn chương, giúp các em cảm nhận vẻ đẹp của ngôn từ và thế giới xung quanh. Tuy nhiên, để trở thành giáo viên giỏi, ngành này đòi hỏi hơn giỏi văn: cần tố chất, kỹ năng đa năng và phẩm chất đặc thù. 

Bài viết này, Trường Đại học Thành Đô sẽ phân tích 5 nhóm tố chất cốt lõi và lộ trình rèn luyện để chinh phục ngành, giúp bạn truyền cảm hứng văn học và phát triển kỹ năng diễn đạt vững vàng.

Nền tảng tri thức Văn học & Tư duy cảm thụ – “Tâm hồn” của giáo viên Ngữ văn.

Để truyền tải cái hay, cái đẹp của văn chương, một giáo viên Ngữ văn cần có một “tâm hồn” giàu tri thức văn học và khả năng cảm thụ sâu sắc.

1. Tình yêu văn học, ngôn ngữ & Sự say mê cái đẹp.

Đây là phẩm chất nền tảng và đạo đức nghề nghiệp cốt lõi. Tình yêu và sự say mê với văn học, ngôn ngữ là động lực giúp giáo viên không ngừng học tập, nghiên cứu, và quan trọng hơn là truyền cảm hứng, khơi gợi tình yêu văn chương cho học sinh. Khả năng cảm nhận cái đẹp trong ngôn từ, hình ảnh là nền tảng để thấu hiểu tác phẩm và truyền đạt nó.

  • Cách rèn luyện: Tích cực đọc đa dạng các tác phẩm văn học (cổ điển, hiện đại, trong nước, quốc tế). Tìm hiểu sâu về ngôn ngữ, phân tích vẻ đẹp của ngôn từ trong các tác phẩm. Thường xuyên viết nhật ký cảm nhận về những gì đã đọc hoặc xem.

2. Kiến thức chuyên môn sâu về Ngữ văn (văn học, ngôn ngữ, làm văn).

Giáo viên Ngữ văn cần kiến thức chuyên môn vững chắc về:

  • Văn học: Các giai đoạn văn học (văn học dân gian, trung đại, hiện đại), tác phẩm, tác giả tiêu biểu, các trường phái văn học.
  • Ngôn ngữ: Ngữ pháp tiếng Việt, ngữ âm, từ vựng, phong cách học, lịch sử tiếng Việt, và các hiện tượng ngôn ngữ.
  • Làm văn: Các dạng bài làm văn (tự luận, nghị luận, phân tích), kỹ năng viết và xây dựng lập luận.
  • Cách rèn luyện: Học tập nghiêm túc các môn chuyên ngành. Đọc tài liệu chuyên sâu, tham khảo các công trình nghiên cứu về Ngữ văn để mở rộng kiến thức và hiểu biết.

3. Khả năng cảm thụ văn học & Tư duy phân tích đa chiều.

Khả năng cảm thụ giúp giáo viên thấu hiểu sâu sắc tác phẩm, khám phá ý nghĩa ẩn sâu, thông điệp tác giả gửi gắm, và truyền tải đến học sinh một cách tinh tế, giàu cảm xúc. Tư duy phân tích đa chiều giúp nhìn nhận tác phẩm từ nhiều góc độ (nghệ thuật, nội dung, bối cảnh lịch sử, xã hội, yếu tố cá nhân tác giả).

  • Cách rèn luyện: Phân tích văn bản từ nhiều góc độ (nghệ thuật, nội dung, bối cảnh, ảnh hưởng). Tham gia các CLB văn học, trao đổi với bạn bè, thầy cô về các tác phẩm. Đọc nhiều thể loại văn học và phê bình văn học để mở rộng tư duy và cảm nhận.

Kỹ năng Diễn đạt & Truyền cảm hứng – “Vũ khí” của người thầy Ngữ văn.

Kỹ năng diễn đạt và truyền cảm hứng là “vũ khí” giúp người thầy Ngữ văn đưa văn chương đến gần hơn với học sinh.

1. Kỹ năng diễn đạt bằng lời (thuyết trình, kể chuyện) & Viết (làm văn).

Giáo viên Ngữ văn là người truyền đạt ngôn từ, cảm xúc. Kỹ năng diễn đạt bằng lời (giảng bài, thuyết trình về tác phẩm, kể chuyện văn học, đọc diễn cảm) và bằng viết (làm văn mẫu, hướng dẫn học sinh viết) là “vũ khí” để truyền tải nội dung, cảm xúc, và hướng dẫn học sinh làm văn một cách mạch lạc, cuốn hút, rõ ràng.

  • Cách rèn luyện: Luyện giọng nói (ngữ điệu, tốc độ, âm lượng, sự truyền cảm). Luyện cách viết (súc tích, giàu hình ảnh, mạch lạc, đúng ngữ pháp). Luyện kể chuyện văn học (có nhấn nhá, biểu cảm, tạo không khí). Tham gia các buổi đọc sách, ngâm thơ.

2. Kỹ năng phân tích đề, hướng dẫn làm bài & Chấm chữa bài hiệu quả.

Giáo viên cần có khả năng phân tích sâu sắc yêu cầu đề bài, từ đó hướng dẫn học sinh cách làm bài (lập dàn ý, chọn luận điểm, dẫn chứng) một cách hiệu quả, đặc biệt là các dạng bài làm văn phức tạp. Kỹ năng chấm chữa bài hiệu quả (chỉ ra lỗi, đưa lời nhận xét cụ thể, mang tính xây dựng) giúp học sinh hiểu rõ điểm mạnh, điểm yếu và cải thiện bài viết.

  • Cách rèn luyện: Luyện ra đề bài cho từng dạng văn. Thực hành chấm bài, tập đưa lời nhận xét mang tính gợi mở, phân tích những lỗi sai phổ biến và cách khắc phục cho học sinh.

3. Kỹ năng khơi gợi tình yêu văn học & Phát triển tư duy cảm thụ cho học sinh.

Đây là sứ mệnh cao cả của giáo viên Ngữ văn. Biến môn văn thành môn hấp dẫn, nuôi dưỡng tâm hồn, phát triển khả năng cảm thụ cái đẹp, rèn luyện nhân cách cho học sinh.

  • Cách rèn luyện: Sử dụng phương pháp dạy học sáng tạo (học qua dự án, trải nghiệm), kết nối văn học với đời sống (ví dụ: tìm hiểu về bối cảnh lịch sử, xã hội của tác phẩm), tổ chức các hoạt động văn hóa, đọc sách, chiếu phim chuyển thể từ tác phẩm văn học.

Năng khiếu & Kỹ năng mềm bổ trợ – “Vẻ đẹp” toàn diện của giáo viên Ngữ văn.

Năng khiếu và kỹ năng mềm là những yếu tố tạo nên “vẻ đẹp” và sự chuyên nghiệp toàn diện cho giáo viên Ngữ văn, giúp họ thu hút học sinh và làm việc hiệu quả.

1. Năng khiếu đọc diễn cảm, ngâm thơ, kể chuyện, viết lách sáng tạo.

  • Tầm quan trọng: Những năng khiếu này giúp giáo viên thu hút học sinh, làm bài giảng sinh động, tạo cảm xúc và giúp học sinh tiếp cận tác phẩm một cách gần gũi, cảm nhận được cái hồn của văn chương. Khả năng viết lách sáng tạo cũng giúp giáo viên tạo ra tài liệu giảng dạy hấp dẫn.
  • Cách rèn luyện: Luyện giọng, luyện tập biểu cảm khi đọc thơ/kể chuyện. Tham gia các CLB văn nghệ, các cuộc thi đọc diễn cảm, ngâm thơ. Thường xuyên viết sáng tạo (thơ, truyện ngắn, tản văn, blog).

2. Kỹ năng giao tiếp, lắng nghe & Xây dựng mối quan hệ (với phụ huynh/đồng nghiệp).

Giáo viên cần giao tiếp hiệu quả với phụ huynh để trao đổi tình hình học sinh, tư vấn phương pháp học văn tại nhà, và giải quyết các vấn đề phát sinh. Kỹ năng lắng nghe giúp thấu hiểu, xây dựng mối quan hệ tốt với đồng nghiệp để phối hợp giáo dục hiệu quả.

  • Cách rèn luyện: Luyện giao tiếp, tham gia các buổi họp phụ huynh, học cách lắng nghe chủ động và đặt câu hỏi để hiểu rõ vấn đề. Thực hành xây dựng mối quan hệ tích cực.

3. Khả năng quan sát, nhạy bén & Xử lý tình huống sư phạm.

Giáo viên cần khả năng quan sát tinh tế để phát hiện sớm các khó khăn của học sinh (tâm lý, học tập, sự thay đổi trong hành vi) và nhạy bén để xử lý tình huống khẩn cấp (xung đột trong lớp, học sinh gặp vấn đề cá nhân) một cách nhanh chóng và chính xác.

  • Cách rèn luyện: Rèn sự tập trung, quan sát chi tiết hành vi và biểu hiện của học sinh trong giờ học và các hoạt động. Học các kỹ năng xử lý tình huống sư phạm cơ bản.

4. Ngoại ngữ (Tiếng Anh) & Tin học ứng dụng trong dạy học.

Ngoại ngữ (đặc biệt Tiếng Anh) giúp giáo viên tiếp cận tài liệu, phương pháp giáo dục tiên tiến trên thế giới, các tác phẩm văn học nước ngoài. Tin học cơ bản giúp soạn giáo án điện tử, tìm tài liệu, làm báo cáo, và sử dụng các công cụ dạy học hiện đại.

  • Cách rèn luyện: Học ngoại ngữ (tiếng Anh sư phạm), tin học văn phòng (Word, PowerPoint, Excel), tìm hiểu các ứng dụng, phần mềm hỗ trợ dạy học (ví dụ: các công cụ trình chiếu tương tác, phần mềm quản lý lớp học).

Phẩm chất đạo đức & Thái độ chuyên nghiệp – “Tâm hồn” của người thầy Ngữ văn chuẩn mực.

Phẩm chất đạo đức và thái độ chuyên nghiệp là “tâm hồn” giúp giáo viên Ngữ văn không ngừng cống hiến và phát triển, trở thành tấm gương cho học sinh.

1. Tinh thần trách nhiệm, Trung thực & Chính trực.

Giáo viên Ngữ văn chịu trách nhiệm trực tiếp trong việc nuôi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách và phát triển tư duy ngôn ngữ cho học sinh. Tinh thần trách nhiệm cao, sự trung thực trong đánh giá học sinh, và chính trực trong mọi hành vi là nền tảng đạo đức nghề nghiệp, xây dựng niềm tin của phụ huynh và xã hội.

  • Cách rèn luyện: Tự giác, tuân thủ đạo đức nghề nghiệp, luôn đặt lợi ích học sinh lên hàng đầu trong mọi quyết định và hành động.

2. Khả năng thích nghi, linh hoạt & Chịu áp lực.

Môi trường giáo dục thay đổi liên tục (ví dụ: đổi mới chương trình GDPT 2018). Học sinh đa dạng về tính cách, năng lực. Giáo viên Ngữ văn cần khả năng thích nghi, linh hoạt để ứng phó với mọi tình huống và chịu được áp lực từ phụ huynh, xã hội (áp lực thành tích, đạo đức) để duy trì sự chuyên nghiệp.

  • Cách rèn luyện: Rèn sự bình tĩnh, giải tỏa stress lành mạnh (tập thể dục, thiền, sở thích cá nhân). Học cách ứng biến với tình huống bất ngờ, chấp nhận sự thay đổi và tìm kiếm giải pháp.

3. Tinh thần học hỏi không ngừng & Đổi mới phương pháp giảng dạy.

Kiến thức Ngữ văn (văn học, ngôn ngữ) và các phương pháp giảng dạy liên tục cập nhật. Giáo viên cần tinh thần học hỏi không ngừng và khả năng đổi mới để mang lại những bài học sáng tạo và hiệu quả nhất cho học sinh, giúp các em phát triển theo kịp xu hướng.

  • Cách rèn luyện: Đọc sách, tạp chí chuyên ngành. Tham gia hội thảo, khóa học chuyên đề về giáo dục Ngữ văn. Quan sát các mô hình dạy học tiên tiến, thực hành dạy học tích cực và áp dụng công nghệ vào bài giảng.

Kết luận

Ngành Sư phạm Ngữ văn là một hành trình đầy ý nghĩa, đòi hỏi sự hòa quyện giữa tình yêu văn chương sâu sắc, kỹ năng diễn đạt vượt trội, và sứ mệnh giáo dục để nuôi dưỡng tâm hồn và trí tuệ cho học sinh. Từ nền tảng tri thức văn học, khả năng cảm thụ, kỹ năng diễn đạt và truyền cảm hứng, năng khiếu nghệ thuật, đến phẩm chất đạo đức và tinh thần học hỏi không ngừng – tất cả đều là những tố chất cốt lõi để trở thành một giáo viên Ngữ văn giỏi và thành công bền vững.

Nếu còn bất kỳ câu hỏi hoặc thắc mắc nào về việc đăng ký tuyển sinh các chuyên ngành tại Trường Đại học Thành Đô, đừng ngần ngại liên hệ với Trung tâm tuyển sinh để được hỗ trợ nhanh chóng và tận tình.

Xem thêm: Trường Đại học Thành Đô

Địa chỉ:

  • Km15, Quốc lộ 32, Kim Chung, Hoài Đức, Hà Nội.
  • Số 8, Kiều Mai, Phú Diễn, Nam Từ Liêm, Hà Nội

Hotline: 0934 07 8668 – 0243 386 1601

Website: https://thanhdo.edu.vn/ 

Fanpage: https://www.facebook.com/truongdaihocthanhdo

Tin tức khác

0934 078 668